Steeds meer senioren in Nederland, maar kortere wachttijden in een toenemend aantal verpleeghuizen. Ondanks de vergrijzingsgolf die aanhoudend over het land spoelt, is hier en daar zelfs sprake van leegstand. Soms staat noodgedwongen een deel van een verpleegvleugel leeg. Het is een bizarre situatie.
Goed nieuws echter voor de wachtlijst-wachters, zou je zeggen. En sommige kwetsbare ouderen met een indicatie volgens de Wet langdurige zorg (Wlz) hebben er beslist voordeel bij: sneller dan verwacht is er voor hen een plekje vrij in het verpleeghuis en krijgen ze de zorg en ondersteuning die ze nodig hebben. Dat wil zeggen: áls er voldoende verpleegkundig en verzorgend personeel beschikbaar is…
Een lagere bezetting kan de verpleeghuizen financieel aan het wankelen brengen. Minder bewoners brengt immers minder geld in het laatje van de instelling. Dat begint in sommige verpleeghuizen al merkbaar te knellen. Bij verdergaande leegstand zullen er verpleeghuizen gaan omvallen, wordt gevreesd.
In Midden- en West-Brabant bijvoorbeeld zag zorginstelling Mijzo, met 26 aangesloten verpleeghuizen in de genoemde regio, de leegstand in de eigen gelederen eind 2024 al ontstaan. Dat meldt Omroep Brabant. Het gaat naar verluidt inmiddels om meer dan 20 kamers. Maar er zijn ook verpleeghuizen die overwegen om delen van de instelling te sluiten, omdat zij minder bewoners hebben maar ook te weinig personeel om een ‘volle bezetting’ aan te kunnen.
Het CZ Zorgkantoor heeft al laten weten dat instellingen met leegstand niet behoeven te rekenen op enige financiële steun. In De Telegraaf zei CZ-directeur Caro Verlaan dat er in principe niet zal worden betaald voor lege bedden. „Wij betalen alleen voor cliënten die er zíjn. Betalen, alleen maar om een aanbieder overeind te houden? Nee, dat kan niet”, aldus mevrouw Verlaan. CZ stelt daarbij dat het met belastinggeld vergoeden van zorg die niet geleverd wordt, niet alleen ongepast is maar maatschappelijk ook niet valt uit te leggen.
Er zijn verschillende oorzaken voor de groeiende leegstand in verpleeghuizen. Onder meer is het een gevolg van de toenemende zelfstandigheid van senioren, die jarenlang vanuit politiek en overheid werd gestimuleerd. Zo’n 40.000 mensen geven er inmiddels de voorkeur aan langer thuis te blijven wonen en met zorg aan huis hun zelfstandigheid zoveel mogelijk te behouden. Hun aantal is de afgelopen vijf jaar zelfs verdubbeld.
Een andere oorzaak van de leegstand in verpleeghuizen is dat sommige kandidaat-bewoners zich bij meerdere instellingen al geruime tijd geleden hebben laten inschrijven, om toch maar vooral niet mis te grijpen als zij daadwerkelijk een zorgplek nodig hebben. Soms staan senioren op de wachtlijst van twee of drie instellingen. Dat betekent in de praktijk dat uiteindelijk van slechts één plek gebruik gemaakt wordt, terwijl de andere ‘reserveringen’ geannuleerd worden. En dus langer leegstaan.
Er woonden in april van dit jaar iets meer dan 121.000 mensen in een verpleeghuis, meldt dagblad Trouw.
Meer tips, weetjes, interviews en programma-informatie leest u in MAX Magazine. Bent u nog geen abonnee? U kunt zich hier bij ons aansluiten.
René Steenhorst is medisch journalist en columnist voor MAX Magazine. Wekelijks verzorgt hij de pagina’s Lekker in je vel en zijn veelgelezen kantlijnrubriek Meer Over Medisch. Bovendien verschijnen van zijn hand regelmatig reportages over medische thema’s. Ruim 45 jaar (1974-2019) schreef René Steenhorst als stafreporter voor De Telegraaf, waarvan 32 jaar als gezondheidsjournalist.
