Dokter Ted van Essen: Huiduitslag van de kerstboom

Het aanraken van hars, waarmee een boom zijn wonden dicht en zich beschermt tegen virussen, bacteriën en schimmels, kan bij sommige mensen zéker een huidreactie geven. Rode vlekken, pukkeltjes, blaasjes kort na de aanraking en in een eventueel later stadium schilfering van de ontstoken plekjes. Of zwelling, als de huidhinder (soms) chronisch wordt.

Overgevoeligheid

Een ‘kerstbomenallergie’ bestaat dus wel degelijk en is feitelijk een overgevoeligheid voor de stof colofonium. Dit is een plantaardig bestanddeel van de hars die ook voorkomt in naaldbomen als dennen en sparren; of zo u wilt: kerstbomen. In contact komen met die kleverige en dikwijls moeilijk te verwijderen ruwe hars kan inderdaad leiden tot eczeem of verergering daarvan. Het betreft hier dan ook een contactallergie. Daarvan zijn er overigens ontelbare. Contactallergieën, die meestal via de huid ontstaan, vormen dan ook echt een groot probleem.

Afweer in verzet

Mensen kunnen immers voor van alles en nog wat overgevoelig zijn: uiteenlopend van muntgeld, waarin nikkel zit, tot en met latex (in handschoenen) en krantenpapier. Ons immuunsysteem kan soms onverwacht heftig reageren op een allergeen; een specifieke stof waartegen de afweer in verzet komt. Ook de kerstbomenallergie overkomt je plotseling, wanneer je niet weet dat je deze specifieke overgevoeligheid hebt. Mensen besluiten in de weken vóór Kerstmis bij het tuincentrum, de boomkwekerij of de bloemenstal in de stad een echte boom te kopen, zoeken er een uit en dragen die vervolgens naar de auto. De volgende dag hebben zij een hand of een arm vol rode vlekken en pukkeltjes.

Veelgebruikte stof

Colofonium, de veroorzaker van deze ellende, komt overigens breder voor. Onderzoekers van de afdeling dermatologie en allergologie van het Amsterdam UMC beschrijven, zo las ik, dat de stof ook voorkomt in lijm en kleefmaterialen zoals pleisters, postzegellijm, isolatieband, schoenlijm en medische kleefpleisterverbanden. Ook wordt het gebruikt als antislipmateriaal, onder meer in de sport: op de handgreep van een tennisracket of golfstok, in handschoenen voor baseball en cricket en in de industrie als antislip op drijfriemen in machines.

Contact vermijden

Mijn advies: blijf zo veel mogelijk uit de buurt van dit allergeen als u weet dat u er overgevoelig voor bent. Draag in elk geval handschoenen als u een kerstboom gaat kopen. Geen baseball-handschoenen… En vier daarna mooie feestdagen!

Redactie: René Steenhorst

Dit artikel staat in MAX Magazine nummer 51-52. Bent u geen abonnee, maar wilt u iedere week genieten van puzzels, weetjes, interviews en programma-informatie? U kunt hier abonnee worden.