TRILT OF BEEFT U? Essentiële tremor komt veel voor

Dag dokter,

De handen van mijn broer (72) zie ik de laatste tijd soms trillen. Vooral asl hij iets drinkt, een glas of een kopje vasthoudt, dan valt het me op. Voor de rest niet. Ik zag het vroeger ook bij onze moeder. Maar, “Het is geen parkinson’, hoorde ik haar weleens zeggen. Het was onderzocht. Mijn broer schaamt zich er toch een beetje voor, merik ik. Hij ziet het als een teken van ouderdom. J.Speekenbrink.

Wanneer iemand meer dan gemiddeld last heeft van beven of trillen, spreken we meestal van ‘essentiële tremor’. Iedereen beeft wel een klein beetje als je je armen een eind uitstrekt bijvoorbeeld. Maar bij essentiële tremor is dat veel duidelijker zichtbaar. Het is eigenlijk de meest voorkomende bewegingsstoornis, zo’n drie of vier personen op de honderd hebben het.

Minder last in rust
Vaak merk je het als eerste doordat het schrijven minder goed gaat of bij het vasthouden van een kopje thee. Meestal gaat het om het trillen van onderarmen en handen, soms ook van het hoofd en de benen, en heel soms doet ook de stem mee. Een belangrijk kenmerk is dat het trillen erger wordt wanneer je beweegt en minder wanneer je rustig zit en verder niet beweegt. Dat maakt het iets anders dan de ziekte van Parkinson waar het natuurlijk wel een beetje aan doet denken; bij parkinson treden de symptomen vooral op in rust. We spreken ervan wanneer andere neurologische ziekten als parkinson kunnen worden uitgesloten en wanneer er ook geen sprake is van bijwerkingen van medicijnen.

Precieze oorzaak niet bekend
‘Essentieel’ betekent hier zelfstandig, zonder aantoonbare oorzaak. Essentiële tremor neemt vaak toe met het ouder worden, dus uw broer heeft wel een beetje gelijk. Het kan ook erger worden door het gebruik van cafeïne, dus koffi e, en door stress of angst. We weten niet precies wát het veroorzaakt. Het zou kunnen dat bepaalde stofjes, neurotransmitters, die normaal gesproken voor het doorgeven van signalen van de ene naar de andere zenuw zorgen, minder goed werken.

Erfelijkheid speelt een rol
Wat wel is zeker dat erfelijkheid een rol speelt; bij bijna de helft van de mensen met een essentiële tremor komt het in de familie voor. Als een vader of moeder zo’n tremor heeft, is de kans dat hun kind een essentiële tremor krijgt ongeveer 50 procent.

Blijf veel bewegen
Er is veel dat je zelf kunt doen. Na een borreltje wordt het trillen wat minder, maar dat is natuurlijk geen aanrader. Blijf veel bewegen, ook al lijkt dat tegenstrijdig, want het trillen verergert immers door bewegen. Maar veel bewegen is toch echt het allerbeste voor de gezondheid en als je fi t bent kun je meer aan. Vaak helpt het ook wanneer je je omgeving gewoon vertelt wat er aan de hand is, dat neemt veel spanning weg. Soms kunnen gesprekken met een psycholoog rust geven, waardoor het trillen wat minder wordt. Er zijn ook medicijnen die goed helpen (propranolol) en als het erg hinderlijk blijft, kan een neuroloog nog verder zoeken naar therapie.

Onder redactie van René Steenhorst