Paar procent van de bevolking worstelt ermee rusteloze benen

Beste dokter Ted,

MAX Magazine schreef in nummer 41 over een prijzig apparaatje tegen rusteloze benen: “Alvorens het aan te schaffen is het zinvol bij jezelf na te gaan wanneer die rusteloosheid optreedt. Bedenk wat je voor die tijd tot je hebt genomen aan eten, snoep of drank”. Mijn rusteloze benen treden op wanneer ik heb gesnoept van chocolade. Ik kan daar, bij wijze van spreken, de klok op gelijk zetten. Veel water drinken afblijven van de chcolade doen de rusteloze benen verdwijnen.

Anton Verkleij

Nuttige opmerkingen, want zoals u verder schrijft in uw e-mail: “Mogelijk helpt een goede analyse van je gewoontes je beter en goedkoper van je probleem af.” Zo is het precies. Er is niet onmiddellijk een lichamelijke oorzaak is aan te wijzen voor het ‘restless legs’ syndroom (RLS), een bewegingsdrang in de benen ’s nachts tijdens de slaap, maar soms ook overdag. Een probleem dat veroorzaakt wordt door een hinderlijk, ongemakkelijk gevoel zonder dat het direct pijnlijk is. Het lukt niet om de benen stil te houden, en het kriebelende of tintelende gevoel daarin te stoppen, hoogstens na een tijdje bewegen. Koffie, roken, alcohol, overgewicht en weinig bewegen kunnen dit fenomeen inderdaad aanwakkeren. En u voegt daaraan uit eigen ervaring chocolade toe, evenals ‘scherp gekruid voedsel’ waarna een kennis van u rusteloosheid in de benen ervoer.

Ongrijpbaar euvel
Heel veel mensen, meestal vanaf de middelbare leeftijd, hebben daar in meer of mindere mate last van. Het gaat om zeker enkele procenten van de bevolking. RLS is één van die ongrijpbare euvels waarvan menig dokter en wetenschapper niet echt onder de indruk is, omdat je er als ‘patiënt’ geen schadelijke gevolgen van ondervindt, niet aan doodgaat, maar wel een gestoorde nachtrust door hebt. En als dat vaak gebeurt is dat uiteindelijk wél ondermijnend voor de kwaliteit van leven en slecht voor een relatie. Daar ken ik voorbeelden van.

‘Zeer ingrijpend’
Er bestaat zelfs een stichting voor mensen met deze lastige neurologische, veelal progressieve aandoening, de Stichting RLS, in Haarlem. Die organiseert voorlichtingsbijeenkomsten en beschrijft de aandoening als ‘zeer ingrijpend voor zowel de patiënt als zijn of haar naasten’. En dat is ook zo. “Heeft het iets met neuropathie te maken, dan wel diabetische neuropathie?”, kreeg ik ook als vraag. Mijn antwoord: bij neuropathie komen soms klachten van rusteloze benen voor, maar rusteloze benen hebben zelden iets met neuropathie te maken.

Stuk zeep
Destijds, in mijn praktijk als huisarts, schreef ik mensen met dit probleem ‘inhibin’ of hydrokinine voor. Dat heb ik jaren zo gedaan, maar eigenlijk bleek het niet meer dan een placebo-effect. Het had evenveel effect als het stuk Sunlightzeep dat een mevrouw elke nacht in haar bed legde, en dat volgens haar hielp. Haar bewijs? Op een nacht had ze veel last van RLS. Wat bleek? De zeep was uit bed gegleden…

Grof geweld
Is er met medicijnen dan niets tegen te doen? Ja, er worden wel ‘dopamine antagonisten’, dat zijn parkinsonmiddelen, voorgeschreven. De bijwerkingen zijn vervelend en soms worden de klachten juist erger. Ik vind dat wel tamelijk grof geschut.

Onder redactie van René Steenhorst