OUD-KAMERVOORZITTER FRANS WEISGLAS: ‘Een politicus moet ijdel zijn’

Ik heb me in Mark Rutte vergist, gelukkig.” VVDcoryfee Frans Weisglas (74) geeft het ruiterlijk toe. Ooit noemde hij Rutte geringschattend ‘het jongere broertje van Wouter Bos’, indertijd voorman van de PvdA. “Ik vond Mark te links als leider van de VVD, maar ik was zelf ook een stuk rechtser.” Nu is Weisglas blij dat Rutte voor de vierde keer VVDlijsttrekker is en dus waarschijnlijk ook weer premier wordt. “Hij is een geweldige bruggenbouwer. Het is onzin dat hij geen visie heeft. Iemand die tien jaar lang verschillende kabinetten heeft geleid, weet wat hij wil, hij is geen boekhouder.”

BUITENSPEL GEZET
Weisglas is blij dat Rutte na de PVV ook Forum voor Democratie in de ban heeft gedaan voor regeringssamenwerking. “Zij overschrijden onze normen en waarden, en de grenzen van de rechtstaat. Het is best sneu, want ik had vroeger in de VVD-fractie een goede relatie met Wilders, we gingen samen op reis. Maar sinds hij de PVV heeft opgericht, is daar een knak in gekomen, ik spreek hem nooit meer.” De oud-Kamervoorzitter vindt het niet ondemocratisch om partijen van regeringsdeelname uit te sluiten. “We kiezen de Tweede Kamer, niet de regering. Zelfs als ze meer aanhang krijgen omdat ze niet mogen meedoen, vind ik dat geen reden om ze in een kabinet op te nemen.”

‘LIEVER UITGESTELD’
Weisglas had overigens liever gezien dat de verkiezingen waren uitgesteld. “Het is voor uitstel nu waarschijnlijk te laat, maar ik vrees een lagere opkomst, omdat veel mensen in verband met corona niet naar het stemhokje durven. Gelukkig mag ik per brief stemmen. Mijn vrouw en ik zijn heel streng. Sinds maart hebben we niemand meer in huis gehad. Het leven wordt wel erg schraal. We wachten op onze prik. Ik snap best de redenering om mensen met obesitas voor te laten gaan, maar verdorie, er komt steeds weer een nieuwe groep. Zo wordt het nog september.”

‘IK WIL ER NOG TOE DOEN’
In 2006 nam Weisglas ‘met pijn in het hart’ afscheid van de actieve politiek. Hij was 24 jaar Kamerlid voor de VVD, waarvan de laatste vier jaar Kamervoorzitter. Hij was zestig en hij wilde meer tijd voor zijn privéleven. Maar het Binnenhof laat hem niet los. Dat blijkt alleen al uit de ruim 25.000 tweets die hij inmiddels heeft verstuurd met vrijwel dagelijks commentaar op de politieke ontwikkelingen. “Ik ben zeker ijdel, maar het wordt wel minder nu ik ouder ben.” Waarom twittert hij dan nog zo veel? “Het is leuk als je het gevoel krijgt dat je er nog een beetje toe doet. Ik krijg regelmatig reacties van jongere Kamerleden. Die vragen soms advies en als je daar dan wat van terugziet in een debat, is dat mooi. Een politicus moet ijdel zijn, zichtbaar, anders red je het niet, dan kom je de volgende keer niet hoog genoeg op de kandidatenlijst. Bij iedere verkiezing worden er te veel Kamerleden gewisseld. De ervaring, het collectieve geheugen, verdwijnt. Je moet weten hoe de regels werken. Het is niet voor niks dat lang zittende Kamerleden zoals Wilders, Omtzigt en Van der Staaij veel eff ectiever optreden.”

‘BLIJ MET ARIB’
De oud-Kamervoorzitter ziet met zorg hoe het politieke debat aan het verharden is. “In mijn tijd was er al opschudding toen Marijnissen (SP) ‘eff e dimme’ tegen mij riep toen ik een interruptie van hem onderbrak. Nou, dat was hartstikke braaf als je hoort wat er nu in de Kamer wordt gezegd. Als Wilders het heeft over ‘nepparlement’, dan doet me dat echt pijn. Er zijn toespraken van Wilders en Baudet die schuren met de democratie. Het is voor de huidige voorzitter mevrouw Arib moeilijk daartegen op te treden. Maar ze doet het heel goed, met fl uwelen handschoenen. Dat past bij deze tijd, anders kan ze de hele dag wel blijven corrigeren. Ik was strenger, maar dan heb je ook meer confl icten. Arib is echt het gezicht van de Kamer geworden, een prachtig rolmodel. Ik ben blij dat ze als voorzitter wil doorgaan.”

‘NIET VANZELFSPREKEND’
Voor Weisglas is het Kamerlidmaatschap niet zomaar een baan, maar een roeping. “Je draagt bij aan het goed functioneren van de democratie. Dat is belangrijk. Democratie is niet vanzelfsprekend. Kijk naar de Verenigde Staten en je weet dat het waar is. Ik ben blij dat we hier geen tweepartijenstelsel hebben, waarin maar één partij de macht heeft. Ons meerpartijenstelsel is beter. In maart doen 37 partijen mee, dat is wel veel. Een kiesdrempel van zeg vijf zetels lijkt aantrekkelijk, maar ik zou bijvoorbeeld een partij als de SGP met drie zetels toch niet willen missen.” Weisglas kijkt tevreden terug op zijn langdurige verblijf op het Binnenhof. “Ik ben er trots op dat ik 24 jaar mijn bijdrage aan de democratie heb geleverd. Als ik nu veertig was, zou ik het zo weer overdoen.” 25