BRANDEND MAAGZUUR: Een nare terugstroom in de slokdarm

Geachte dokter Van Essen,

In toenemende mate heb ik last van maagzuur dat naar boven komt.

Wanneer ik buk om iets op te rapen, zelfs om mijnn schoenen aan te trekken, of wanneer ik mij in bed omdraai, dan komt er een golf maagzuur mee naarboven. Het brandt in mijn keel en ik word er ook heel misselijk door is dit ook een ouderdomskwaal?

Maaike van Bloemhove 

Dit is inderdaad een lastig en bij lang aanhouden zelfs ietwat verraderlijk probleem dat dikwijls voorkomt. Veel mensen kampen er in meer of mindere mate mee. En ze zijn er soms ook een beetje benauwd voor vanwege de kleine kans op slokdarmkanker. Bij brandend maagzuur stroomt een deel van de maaginhoud omhoog de slokdarm in; dat geeft inderdaad een brandend en wat pijnlijk gevoel.

Dit wordt ook wel ‘refl ux’ genoemd, ofwel ‘de terugstroom’. Dat komt doordat de sluitspier tussen maag en slokdarm het niet helemaal goed doet. Dat kan incidenteel zijn, maar ook het gevolg zijn van ouderdom, overgewicht, roken of alcohol. Maar bij wie dat sluitspiertje, dat door het middenrif loopt, het permanent niet goed doet, kan een breukje ontstaan. Hierdoor ontstaat er te veel ruimte, waardoor de klep lekt.

Voedsel verteren
Waarom het in de slokdarm wel dit brandende gevoel geeft en in de maag niet, is omdat de slokdarm geen beschermlaagje heeft en het zuur dus in de slokdarmwand brandt. Maagzuur, de naam zegt het al, is zuur van zichzelf. Dit zuur is nodig voor het verteren van voedsel. In de maag zit een beschermlaagje dat ervoor zorgt dat we van het zuur geen last hebben.

De maagwand kan wel beschadigd zijn, bijvoorbeeld bij een maagzweer, waardoor het zuur wél kan opspelen en al in de maag voor overlast kan zorgen. Maar in principe blijft het maagzuur ín de maag. ‘Zuurbranden’ zijn eigenlijk een typische welvaartsaandoening. We eten te veel, vaak ook voor het slapen gaan, en bewegen te weinig. Vermijd dus voedsel waarvan u weet dat het last geeft, zoals bijvoorbeeld koffi e, alcohol, vette of zure dingen. Soms ook is het euvel aangeboren.

Het komt zelfs bij baby’s voor. Iedereen weet dat wanneer een zuigeling een ‘boertje’ moet laten na het drinken er wat vaak wat melk meekomt. Dan lachen we het kind vrolijk toe en verwijderen het melkgolfje met een slabbetje. Maar zoiets lukt niet bij een (jong-)volwassene die te veel gegeten of gedronken heeft; die slikt de zuuroprisping door of spoelt het weg met wat water. En neemt vervolgens een droog koekje of een stukje beschuit in een poging het zuur een beetje te dempen en de vieze smaak te neutraliseren.

Schade aan slokdarm
Bijna iedereen heeft dus weleens last van brandend maagzuur of een oprisping. Bijvoorbeeld na een zware maaltijd. Dit kan geen kwaad. Als men echter regelmatig last heeft van brandend maagzuur, is het verstandig om naar de huisarts te gaan.

Deze kan beoordelen of onderzoek en een behandeling nodig zijn. Als er te vaak zure maaginhoud terugstroomt in de slokdarm en dit niet wordt behandeld, kan de slokdarm beschadigd raken. Overigens werken maagzuurremmers veelal goed, maar het is nog beter om de oorzaak weg te nemen, bijvoorbeeld door af te vallen.

Mensen bij wie de slokdarm jarenlang (chronisch) te veel wordt blootgesteld aan zure refl ux, kunnen een Barrettslokdarm ontwikkelen, waarbij de slokdarm voor een deel wordt bekleed met ander weefsel. Dit geeft een licht verhoogde kans op slokdarmkanker. “De meeste mensen met chronische klachten van zuurbranden krijgen echter geen Barrett-slokdarm”, meldt gelukkig de Maag Lever Darm Stichting (mlds.nl).