Bernhards erfenis

Onlangs kreeg ik een telefoontje van iemand die zei: “Heeft u wat aan het testament van prins Bernhard?” Ja natuurlijk! Dat klinkt misschien wat gretig of respectloos, maar geen enkele journalist zal een kans om papieren in te kijken die meer inzicht geven in zijn of haar vakgebied op voorhand weigeren. Bij koninklijke figuren geeft een testament vaak inzage hoe het er werkelijk aan toe is gegaan in iemands leven.

En bij prins Bernhard moest zo’n document dan wel helemaal lezenswaardig zijn. Dat viel nogal tegen. Een officieel testament, zoals dat van prins Bernhard, lees je niet eventjes. De versie die ik kreeg, was opgemaakt ten kantore van De Brauw Blackstone Westbroek in Den Haag en daar voorgelezen aan de prins en enkele getuigen. Daarna had B.L.F.E.J.C.K.G.P. van Lippe-Biesterfeld, zoals hij onderaan het document wordt genoemd, samen met twee getuigen getekend. Dat de notaris Kroon heette, vond ik wel een mooi detail.

Het document zelf telde twaalf pagina’s, voornamelijk vol met juridische teksten. Daarbij twee dikke pakken papier met codicillen vanaf 1 maart 1987, het jaar waarin hij ook vijftig jaar getrouwd was met Juliana. In die codicillen worden persoonlijke eigendommen nagelaten aan bepaalde personen. Alle kleinzoons zouden manchetknopen erven, maar ook de Spaanse koning Juan Carlos en de Britse prins Philip kregen een paar uit de nalatenschap.

De grote vriendenkring van de prins werd niet vergeten, vooral de honderden olifantjes die hij overal had staan, werden verdeeld onder vrienden, bekenden en relaties. Prins Bernhard was echter een kritische gever. Als hij het met iemand aan de stok kreeg, schrapte hij die persoon meteen. Soms werden ze toch weer toegevoegd; Bernhard was vergevingsgezind. En mocht een vriend op een dag overlijden, was het niet de bedoeling dat diens erven zouden krijgen wat de prins hun dierbare had willen nalaten.

Maar goed, dat zijn natuurlijk maar details. Het testament bevatte ook stukken waar mijn mond van openviel, maar dat moet ik eerst verder uitzoeken voordat ik daar iets over ga zeggen. Toen de prins in 2004 overleed, was het grootste nieuws dat hij twee interviews had nagelaten, waarin hij niet alleen toegaf steekpenningen te hebben ontvangen, maar ook het bestaan van twee buitenechtelijke dochters bevestigde.

Dat Beatrix en haar drie bekende zusters hun erfenis met nog twee onbekende halfzusters moesten delen, was een minder grote shock dan de openhartige en weinig vlijende postume woorden van hun vader. In het document van 1992 worden zijn geheime dochters niet genoemd, maar wel de moeder van Bernhards jongste dochter Alexia – ze is een paar maanden jonger dan koning Willem-Alexander. De prins schrijft ook over een dichte envelop, die de notaris aan de executeur-testamentair moet overhandigen bij het testament. De prins leek er overigens niet gerust op te zijn dat alles zo gedaan zou worden volgens zijn wensen. En dus gaf hij vele vertrouwelingen een kopie…