Aangrijpende beelden

De herdenking van 75 jaar bevrijding confronteerde de televisiekijker met aangrijpende beelden vanuit Auschwitz-Birkenau, Amsterdam en Westerbork.

In het voormalige Kamp Westerbork in Drenthe werden zes dagen lang één voor één de namen voorgelezen van alle 102.000 vanuit Nederland gedeporteerde en vermoorde slachtoffers. Een sobere, maar daardoor niet minder indrukwekkende ceremonie. Tijdens de Nationale Holocaust Herdenking bij Jan Wolkers’ Spiegelmonument in Amsterdam bood premier Rutte in een toespraak excuses aan voor de houding van de toenmalige Nederlandse regering ten aanzien van de Jodenvervolging. Natuurlijk veel en veel te laat, maar hij deed het dan toch maar. Ontroerd werd ik door de jonge Joodse kinderen die over de oorlogservaringen van hun opa’s en oma’s vertelden en zo de herinnering levend houden. Bij de internationale herdenking van 75 jaar bevrijding van concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz zaten terecht niet de hoogwaardigheidsbekleders, maar de overlevenden op de eerste rij. Eén van hen, Marian Turski, sprak mij erg aan.

Hij hield een vurig pleidooi om de herinnering aan de Holocaust levend te houden. “Het elfde gebod zou moeten zijn ‘Gij zult niet onverschillig zijn’.” We mogen niet aan de kant blijven staan als minderheden gediscrimineerd worden. De Holocaust is niet zomaar uit de lucht komen vallen, maar stap voor stap tot stand gekomen. Pijnlijk dat deze live-uitzending na drie uur voortijdig moest worden afgebroken. De zenderleiding van NPO 1 werd echter geconfronteerd met een uitloop van één à anderhalf uur ten opzichte van het eerder opgegeven schema en had helaas weinig keus.