Hersenen die geïmplanteerde elektroden aansturen. Het brein van een Nederlandse Parkinson-patiënt kan dat sinds kort. Het blijkt in staat om bijvoorbeeld zélf het zo kenmerkende trillen te verminderen, dat deze patiënt in het dagelijks functioneren vaak ernstig hinderde.
Enige dagen geleden onderging de betreffende 47-jarige man in het Amsterdam UMC deze nieuwe behandeling. Daarbij kregen de al eerder bij hem geïmplanteerde elektroden (diepe hersenstimulatie, heet dit) als het ware een ‘update’.
Wereldprimeur in de behandeling van Parkinson
Hierdoor zijn de elektroden nu geschikt gemaakt om signaaltjes, pulsjes, rechtstreeks vanuit de hersenen te ontvangen. De patiënt is daarmee de eerste ter wereld bij wie deze aanpassing, buiten de laboratoriumfase van dit nieuwe systeem om, is uitgevoerd. Het ziekenhuis spreekt trots van een wereldprimeur in de behandeling van de uiterst complexe ziekte van Parkinson. De vernieuwde techniek geeft hoop dat de chronische ziekte steeds beter onder controle is te brengen.
DBS: hoe werkt dat?
Bij diepe hersenstimulatie (ook wel bekend als deep brain stimulation, DBS) geven geïmplanteerde elektroden vanuit bepaalde hersenkernen continu elektrische schokjes, stroomstootjes, af aan de hersenen van patiënten met de ziekte van Parkinson of neurologische of psychiatrische aandoeningen. Meestal verminderen hierdoor de ziektesymptomen, zoals het beven (tremor). Soms echter is het effect beperkt of geeft de behandeling bijwerkingen.
Adaptieve DBS
De nu uitgevoerde update, waardoor de elektroden zich aanpassen aan wat het brein wil, heet ‘adaptieve DBS’, kortweg aDBS. Neuroloog Martijn Beudel van Amsterdam UMC, die de aanpassing van de behandeling bij de patiënt uitvoerde, vertelt: “Bij deze patiënt heeft de diepe hersenstimulatie al enorm geholpen. Toch hield hij nog last van bijwerkingen. Daarom hebben we het bij hem al eerder geïmplanteerde systeem de update gegeven naar het adaptieve systeem. Hiermee zal hij dus alleen pulsen van de elektroden ontvangen als zijn hersensignalen aangeven dat dit nodig is”.
Volgens Beudel is de nieuwe methode, waaraan hij met een team van onderzoekers ruim tien jaar werkte, als het ware op maat gemaakt voor de patiënt. “Omdat de eigen hersenen de pulsen aansturen. We hopen dat patiënten hierdoor minder bijwerkingen ervaren en mogelijk meer effect merken.”
Symptomen Parkinson
Nederland telt zo’n 60.000 mensen met de ziekte van Parkinson (zo’n 39.000-40.000) of parkinsonisme (23.000), waarbij sprake is van één of meer symptomen die op de ziekte van Parkinson lijken. Zoals: een langzaam toenemende verstoring van houding en beweging. Kenmerkende symptomen zijn naast het beven (tremor), een moeizame start van bewegingen, verminderd vermogen tot bewegen en spierstijfheid.
Auteur: René Steenhorst
Meer tips, weetjes, interviews en programma-informatie leest u in MAX Magazine. Bent u nog geen abonnee? U kunt zich hier bij ons aansluiten.
