Financieel journalist Jaap Roelants behandelt iedere week vragen van MAX-lezers. Met deze week: “Als we in het buitenland zijn worstelen we altijd met de fooi. Soms kijken ze je scheef aan als je niets, of te weinig geeft. Dat vind ik vervelend. We betalen ook daar graag met onze pinpas, maar dat maakt het alleen maar lastiger. Wat is gebruikelijk?”
Er zijn geen vaste regels voor fooien. Hier bij ons ronden veel mensen hun rekening naar boven af. Als je wil pinnen noem je na het zien van de rekening, het hogere bedrag en rondt de betaling af. Sommigen laten na de lunch of diner een biljet van 5 of 10 euro achter. Maar een fooi is zeker niet verplicht. Horecapersoneel verdient hier gewoon een normaal loon. De fooien gaan bijna altijd in een algemene pot, zodat ook de keuken ervan kan profiteren. Volgens een onderzoek van Radar uit 2024 geeft 40% van de gasten altijd fooi en 14% nooit. De rest laat het van de service afhangen.
Minder bekend is dat horecamedewerkers officieel belasting moeten betalen over de fooien die ze ontvangen. Die moeten ze opgeven op hun aangifte. In een goed druk bezet restaurant gaat het ook om duizenden euro’s fooi per maand. In België is volgens de Consumentenbond het geven van de fooi niet heel gebruikelijk. Maar mijn er ervaring is toch ook dat je bij het afrekenen soms bijna gedwongen wordt een extra bedrag te pinnen voor de service. Afronden naar boven is hier ook vaak het beste.
In Duitsland is de horeca goedkoper dan bij ons. Een dinertje met z’n tweeën voor 60 euro is heel normaal. Dat komt ook omdat de lonen van het personeel lager liggen dan bij ons. Het is dan ook wel gebruikelijk dat je de rekening naar boven afrondt. Soms staat er een post ‘bedienungszuschlag’ op het bonnetje. Dat geld hoort bij de maaltijd en gaat naar de baas. Afronden naar boven is ook gebruikelijk in Frankrijk. Op de rekening staat soms ‘service compris’. Net als de bedieningszuschlag in Duitsland, is dat geen fooi voor het personeel, maar gewoon onderdeel van de kosten van lunch of diner.
In landen als Italië, Griekenland, Portugal of Spanje, maar zeker ook in Duitsland zal het bedienend personeel (maar vaak ook hun bazen) een contante afrekening op prijs stellen. Hou daar rekening mee als je naar die landen op vakantie gaat. We zijn hier zo gewend om zelfs op de markt te pinnen, dat we bijna vergeten zijn dat dat in het buitenland nog helemaal niet het geval is. Maar door de vele invloeden van buiten, wordt het steeds moeilijker om algemene landenregels voor het geven van een fooi te geven. Toeristen gaan graag naar een pizzeria, of een ander buitenlands eethuisje. Daar gelden vaak heel andere gewoontes, die zijn oorsprong hebben in het thuisland. Fooien geven is vooral een beetje aanvoelen van de situatie ter plaatse.
Meer tips, weetjes, interviews en programma-informatie leest u in MAX Magazine. Bent u nog geen abonnee? U kunt zich hier bij ons aansluiten.
Jaap Roelants schrijft over Geld en Recht. Eerst voor het Algemeen Dagblad en Financieele Dagblad, de afgelopen jaren voor MAX Magazine. Daarin heeft hij onder meer een vragenrubriek, waarin hij lezers antwoord geeft op hun vragen over zaken als belasting, pensioen of erven.
