Feiten en fabels over afval scheiden

Afval scheiden – waarom zou u? Bij de afvalverwerker belandt het toch op de grote hoop. Of niet? Wij namen een duik in het Nederlandse afval.

Maar liefst 8,5 miljard kilo huishoudelijk afval – 494 kilo per persoon –: zoveel zamelden de Nederlandse gemeenten in 2018 in. In 2013 was 51 procent van dit huishoudelijk afval gescheiden, in 2018 ging dat inmiddels om 58 procent.

Feit of fabel: gescheiden afval belandt later weer op één grote hoop

Fabel. De verwerking van gescheiden afval is namelijk goedkoper dan de verwerking van afval dat niet is gesorteerd. Gescheiden afval waarin te veel afval zit wat er niet tussen hoort, wordt soms wel afgekeurd en alsnog verbrand. Denk bijvoorbeeld aan gft-afval waarin veel plastic zit.

Feit of fabel: gft-afval apart inzamelen is helemaal niet zo goed voor het milieu

Feit en fabel tegelijk… Daar zijn verschillende redenen voor. Om te beginnen is het tot op heden niet mogelijk om te bepalen wat er nu beter is voor het milieu: gft verbranden of composteren. De gescheiden inzameling van gft heeft echter wel een paar belangrijke voordelen. Uw portemonnee bijvoorbeeld, die is er blij mee. Als het gft-afval namelijk samen met het restafval zou worden verwerkt, zou dat meer geld kosten. En ja, dat zou betekenen dat uw afvalstoffenheffing omhoog moet.

Verder wordt steeds meer gft-afval vergast en dat levert biogas op. Dat is goed voor het milieu, want biogas is een duurzame energie. Van gft-afval wordt ook compost gemaakt. Boeren en tuinders, maar ook de gemeentelijke plantsoenendienst bemesten daar de grond weer mee. Dat is beter voor het milieu dan de kunstmest, tuinaarde of potgrond die ze anders gebruiken. En dan is er nog het simpele feit dat Nederland niet genoeg afvalenergiecentrales heeft om al het gft-afval zomaar te verbranden.

Feit of fabel: afval scheiden levert nauwelijks geld op

Fabel. Gescheiden papier, glas, metaal en textiel leveren namelijk geld op. Voor het gft-afval is het helaas nog niet zover, maar de recycling van gft-afval is in elk geval wel goedkoper dan verbranden. Het scheiden en recyclen van plastic is kostendekkend doordat de producenten meebetalen aan de recycling. Dat de producenten dat doen, heeft alles te maken met internationale afspraken over plastic afval. De hoeveelheid plastic in de wereld moet naar beneden en door plastic te recyclen komt er in elk geval geen nieuw plastic bij.

Feit of fabel: chipszakken horen níet bij het plastic afval

Feit, tenminste… zo lang het gaat om de chipsverpakkingen met de zilverkleurige binnenkant. Vanwege het metaallaagje aan de binnenkant kunnen deze verpakkingen niet gerecycled worden zoals normaal plastic. Afvalverwerkers moeten deze verpakkingen daarom uit het plastic afval halen – een extra handeling die extra tijd en dus ook extra geld kost. De chipszak met het metaallaagje hoort bij het restafval.

Feit of fabel: de gemeente verdient veel geld aan mijn gescheiden afval

Fabel. In Nederland mogen de gemeenten geen geld verdienen aan de belasting die u betaalt via de afvalstoffenheffing. Blijft er aan het einde van het jaar wel geld over, dan is de gemeente verplicht dat te verrekenen in de heffingen voor het nieuwe jaar. Overigens zijn er wel partijen die geld verdienen aan het inzamelen van afval. Het gaat dan bijvoorbeeld om sportclubs of scholen die oud papier ophalen.

Feit of fabel: blikjes kunnen gewoon bij het restafval, die halen ze er later met een magneet wel uit

Fabel en feit tegelijk… De meeste blikjes, schaaltjes en folies bestaan uit aluminium en aluminium is niet magnetisch. De nieuwste afvalinstallaties zijn wel in staat om aluminium eruit te filteren, maar nog lang niet elk afvalverwerkingsbedrijf beschikt over zo’n afvaloven. Omdat de recycling van aluminium voor het milieu grote voordelen oplevert, is het beter om statiegeld blikjes in te leveren.

Feit of fabel: al ons plastic afval verdwijnt naar Azië

Fabel. Steeds meer in Nederland ingezameld plastic afval – inmiddels zo’n 58 procent – wordt ook in ons eigen land gerecycled. Daarnaast gaat er een groot deel naar de landen om ons heen, zoals België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. In het verleden exporteerde Nederland overigens wel veel plasticafval naar China. Dat land startte in 2018 een campagne tegen de import van materialen die slecht zijn voor het milieu en dat heeft effect gehad. In 2010 ging er nog 195.000 ton Nederlands plastic afval richting China, in 2018 nog maar 10.000 ton.

Afvalscheidingswijzer: wat hoort waar?

Staat u ook weleens te twijfelen boven de afvalbak? U bent niet de enige. Met de Afvalscheidingswijzer op uw telefoon weet u altijd wat waarin hoort. Deze gratis app is er voor zowel Android als voor Apple. Altijd handig om bij de hand te hebben.

Bronnen: PlusOnline / CBS / Volkskrant / Milieu Centraal
Auteur : Mariska Tjoelker