Kronkelige kijk op het leven

De hete zomer heeft ons land verlaten voor een koud najaar vol onzekerheden. Hoewel, één zekerheid: de onvoorstelbaar hoge prijzen voor een beetje warmte. Voor het eerst hopen we niet op een al te witte Kerst. Om die reden haalden we de oude petroleumkachel uit de kelder.

Het bracht mij terug naar vroeger en opeens hoorde ik de tonen van ‘In a sentimental mood’ van Duke Ellington gevolgd door de vertrouwde stem van Simon Carmiggelt. Ik zag hem voor mij op de buis alsof hij nooit was weggeweest en voelde meteen de warmte van toen. Carmiggelt raakte aan de grote zaken van het leven door de kleine dingen meesterlijk te beschrijven. Elk zorgvuldig door hem neergepende woord recht uit, maar vooral ín het hart. Met humor en melancholie. Niet voor niets won hij de hoogste literaire prijzen, de Constantijn Huygensprijs en de P.C. Hooftprijs.

Grote bekendheid kreeg hij door zijn Kronkels in ‘Het Parool’, het alledaagse leven op zijn Carmiggelts. Al snel was hij ook te vinden op de radio. Vanaf 1948 trokken zijn unieke voordrachten massaal luisteraars naar het VARA-programma de ‘Artistieke Staalkaart’. De vermaarde fi lmregisseur Bert Haanstra vroeg Carmiggelt voor zijn fi lm ‘Alleman’, waarin hij met verborgen camera de Nederlander fi lmde. De teksten en stem van Carmiggelt droegen in hoge mate bij aan het wereldsucces. Vanaf 1965 was Carmiggelt als vaste afsluiter van de VARA-avond te zien met een door hemzelf voorgedragen Kronkel. Die schreef hij overigens volgens een vast patroon.

Hij ontbeet eerst in bed om daarna rond halfelf uur zijn bed en huis te verlaten op zoek naar verhalen die hij op straat tegenkwam. Meestal bezocht hij rond de middag nog een café of koffi ehuis om aan het eind van de dag zijn observaties op te schrijven. Hij stond erom bekend dat-ie al wandelend in zichzelf mompelde. Dat hoorde erbij. Alleen als het goed klonk, schreef hij het op. Tot 1987 zou hij tweehonderdvijfentwintig Kronkels op tv brengen. “Rondom het spookuur”, zoals hij het zelf noemde. Deze week zou hij 109 jaar worden. Ik ben benieuwd hoe sentimenteel hij over vandaag zou zijn.