Boos op oma Margrethe

Regeren is vooruitzien, zo luidt het gezegde. Een goed beleid beperkt zich niet alleen tot het heden, maar strekt zich ook uit tot de toekomst. Van een koningin als de Deense Margrethe die dit jaar vijftig jaar regeert, mag je dat verwachten. Ook al vijfentwintig jaar geleden, toen ze rond haar zilveren regeringsjubileum geconfronteerd werd met haar verliefde zoons.

Haar jongste zoon Joachim was verliefd geworden op de Hongkongse schoonheid Alexandra Manley, een intelligente dame van Schotse en Chinese afkomst. Margrethe was de eerste vorstin die een niet-blanke jongedame in haar koningshuis toeliet. Let wel: Joachim was toen de nummer twee in opvolging. Een positie die belangrijker is dan velen denken. De Britse George VI, de vader van koningin Elizabeth, en Albert van België, de vader van de huidige koning der Belgen, waren ooit ook de nummers twee en kwamen toch op de troon. Toen Joachim trouwde met Alexandra bepaalde Margrethe, in samenspraak met de regering, dat hun kinderen de titel van Prins van Denemarken met het predicaat Hoogheid zouden krijgen.

Haar oudste zoon en opvolger was toen nog niet getrouwd met zijn Mary en onduidelijk was dus of hij voor nakomelingen zou zorgen. Wat ze echter vergaten is de titel te beperken, zoals met de zoons van prinses Margriet is gebeurd. Haar zoons werden prinsen, maar kunnen hun titel niet doorgeven. Als men dat in Denemarken ook zo aangepakt had in 1995, had men zich een hoop ellende kunnen besparen. Want een paar weken geleden maakte het hof ineens bekend dat koningin Margrethe had besloten dat Joachims vier kinderen (uit twee huwelijken) met ingang van 1 januari hun titel van Prins(es) van Denemarken zouden verliezen. Vijf dagen voor de bekendmaking eind september kreeg hij van de grootmeester van het Deense hof – dus niet eens van zijn moeder zelf – dat zijn kinderen de titel al per 1 januari zouden verliezen. Hij moest het zijn kinderen ook nog eens zelf vertellen.

“Hoe kan mijn dochter van tien snappen dat ze geen prinses meer mag zijn van haar eigen oma”, vertelde de prins in tranen aan een Deense krant. Het regende kritiek in Denemarken. En terecht. Wat Margrethe deed is staatsrechtelijk misschien begrijpelijk – een koninklijk huis moet niet te groot worden – maar als mens niet. Dat Margrethe haar zoon en haar kleinkinderen niet zelf informeerde is onvergeefl ijk, in mijn ogen. Na een week vol stilte reageerde ze pas. “De afgelopen dagen is er heftig gereageerd op mijn besluit over het toekomstig gebruik van titels voor de vier kinderen van prins Joachim. Dat raakt mij natuurlijk. (…) Het is mijn plicht en mijn wens als koningin om ervoor te zorgen dat de monarchie zich altijd vormt met de tijd mee. Soms betekent dit dat er moeilijke beslissingen moeten worden genomen, en zal het altijd moeilijk zijn om het juiste moment te vinden.

Ik heb mijn beslissing genomen als koningin, moeder en grootmoeder. Maar als moeder en grootmoeder heb ik onderschat hoezeer mijn jongste zoon en zijn familie zich aangedaan voelen en dat spijt me.” Tja. De kwestie maakt één ding duidelijk. Het zullen niet de politici of de bevolking zijn die de grootste bedreiging vormen voor een monarchie. Het is een koningshuis zelf.

AGENDA 2022 KONINKLIJK HUIS

18 oktober
Prinses Aimée is jarig; de echtgenote van prins Floris wordt 45.