Wat een toestand in de wereld

Nieuws houdt ons iedere dag bezig. Van de laatste roddel in de buurt tot het grote wereldnieuws op onze kleine aardkloot. Voor dat laatste is het handig als er mensen zijn die verstand van nieuwszaken hebben. Zeker in deze tijd waar nepnieuws zich sneller dan het licht verspreidt.

Zij die richting geven aan het hoe, wat en waarom van politiek, sport en alles wat ons mens-zijn boeiend maakt. Een duider heeft niet alleen bovenmatige kennis, maar weet zaken juist te relativeren en straalt een bovennatuurlijk gezag uit door bijvoorbeeld een twinkelende oogopslag en doordringende stem. Die laatste klonk voor het eerst in oktober 1956 in de Nederlandse huiskamer, namelijk de unieke stem van GeeBeeJee ofwel mr G.B.J. Hiltermann. Iedere zondagmiddag klokslag één uur als onderdeel van AVRO’s ‘Radiojournaal’ was hij te horen met een beschouwing over het gedoe op onze aardbol met ‘De toestand in de wereld door mr. G.B.J. Hiltermann’.

De autoriteit stroomde de kamer binnen. Je ongerustheid verdween als sneeuw voor de zon of kreeg een extra slinger. Met een ongekende klasse bracht hij zijn eigen orde in de chaos van het wereldnieuws. Eerst op de radio, later op televisie. Toen pas zag je dat het beeld van GBJ perfect bij de stem paste. Onkreukbaar maatpak, strakke stropdas en een bijzondere twinkeling in de ogen. Duider pur sang. Al werd de toestand er misschien niet beter op, zijn duiding gaf hoe dan ook stof tot echt nadenken. GBJ heeft onze naoorlogse journalistiek veel nagelaten. Hij was één van de oprichters van ‘Elsevier’ en eigenaar van de ‘Haagse Post’. Hoewel hij als rechts werd betiteld, huurde hij voor het laatste blad juist linkse journalisten in. Ook in de huiskamer liet hij zijn sporen na.

De vaste doperwtjes bij het warme eten op zondagmiddag werden ‘Hiltermannetjes’ genoemd. Dat GBJ stond voor Gustavo Bernardo José. Hij was geboren in Argentinië en daar waren alleen Spaanse voornamen toegestaan. Met zijn teckel als onafscheidelijke steun sprak hij zijn laatste column uit op 22 november 1999. “Als gezegd de tijd van eeuwige vrede is nog niet aangebroken. En dat zijn mijn laatste woorden over de toestand in de wereld, het ga u allen wel.” Zo eindigde GBJ na 43 jaar en meer dan 2.000 columns. Er lijkt niet veel veranderd in die toestand.