Laat u ook geldliggen? Op deze financiële extra’s heeft u recht!

Kwijtscheldingen, toeslagen of kortingspassen; er mag dan een hele reeks inkomensvoorzieningen zijn, maar het is nog niet zo eenvoudig ze te krijgen als je er recht op hebt. Dat stelt de Nationale Ombudsman vast in een onderzoek. Vooral kwetsbare ouderen zijn de dupe, stelt hij.

Ook onze lezers verbazen zich geregeld hoe ingewikkeld het is om een toeslag als die voor de energie te krijgen. De toeslag van 800 euro is bedoeld voor de sociale minima in ons land, maar dat is een rekbaar begrip. Het blijkt, stelt Ria de Kuijper vast, dat je in de ene gemeente de toeslag gemakkelijker krijgt dan in de andere. “In Waalwijk waar ik woon is de inkomensgrens 1.383 euro, in Heusden, dat tien kilometer verderop ligt, is die grens bij 1.500 euro getrokken”, zegt ze. Wil Adriaansen, die de energietoeslag voor zijn negentigjarige moeder wilde aanvragen, maakte iets soortgelijks mee in Gorkum en het nabijgelegen Vijfheerenlanden. Maar ook veel mensen weten niet waar ze de toeslag moeten aanvragen, of stranden in het keuzemenu van hun gemeente, terwijl het over veel geld gaat.

SCHIJN VAN WILLEKEUR
Met uitzondering van de zorg- en huurtoeslag zijn de gemeentes verantwoordelijk voor allerlei vormen van inkomensondersteuning. Ze maken daarbij gebruik van landelijke richtlijnen, maar geven daar zelf een invulling aan. Het heeft tot gevolg dat in de ene gemeente het sociaal minimum wordt uitgelegd als de bijstandsnorm plus 10 procent, maar bij de andere mag het inkomen nog 5 of 10 procent hoger zijn. Het kan onrechtvaardig uitpakken en verwarring wekken. Kwijtscheldingen, toeslagen of kortingspassen; er mag dan een hele reeks inkomensvoorzieningen zijn, maar het is nog niet zo eenvoudig ze te krijgen als je er recht op hebt. Dat stelt de Nationale Ombudsman vast in een onderzoek. Vooral kwetsbare ouderen zijn de dupe, stelt hij.

LANG NIET OVERAL
Kortingspassen worden lang niet overal uitgegeven, kwijt schelding van plaatselijke belastingen varieert van Groningen tot Maastricht en dat geldt ook voor de mogelijkheid een goedkope gemeentelijke zorgverzekering af te sluiten. Er bestaat ook bijstand voor het deelnemen aan sociaalculturele activiteiten, dus voor een abonnement op een sportclub, een studietoeslag, tegemoet koming van schoolspullen, een buskaart… Of een vergoeding voor de extra waskosten bij ziekte. Het gaat meestal om bedragen van honderd euro of meer, maar je moet wel weten of jouw gemeente dat aanbiedt en wat de voorwaarden zijn.

NIET EENS PROBEREN
Het is dan ook niet verbazingwekkend dat de Ombudsman vaststelt dat veel ouderen hun hengel naar deze uitkeringen niet eens uitgooien. Ze weten niet wanneer ze er recht op het hebben en zeker niet hoe ze de uitkeringen binnen moeten halen. Daarvoor is de wet- en regelgeving te ingewikkeld en de afstand tot de overheid te groot, zelfs aan de balie van het gemeentekantoor, waar ouderen niet altijd vriendelijk ontvangen worden. Ze vinden dat ze van het kastje naar de muur worden gestuurd. Ze vertrekken weer zonder een stap verder gekomen te zijn, aldus het rapport.

‘ZO NIET OPGEVOED’
Dat ouderen met ‘Te weinig genoegen nemen’ (de naam van het rapport) heeft ook iets te maken met hun opvoeding, die zo anders is dan die van kinderen in de huidige tijd. Volgens een medewerker van de gemeente Hoeksche Waard kan de oudere generatiemet weinig rondkomen. “Ze weten niet beter dan zuinig te zijn, geen schulden te maken, zich dingen te ontzeggen. Als er geen geld meer is, zet je de verwarming laag, bezuinig je op boodschappen. Je gaat niet zo gemakkelijk hulp vragen bij de gemeente.”

‘OPEN SPECIAAL LOKET’
Het probleem benoemen is wellicht minder lastig dan het op te lossen. De Ombudsman:”Veel instanties gaan ervan uit dat een oudere die recht heeft op een inkomensvoorziening, zelf initiatief neemt. Maar zo werkt het niet, dat is voor velen te ingewikkeld en dus te veel gevraagd. De onwetendheid over de regelingen is groot. Gemeentes moeten ze dan ook beter onder de aandacht brengen en op huisbezoek gaan bij mensen van wie ze vermoeden dat ze het moeilijk hebben. Bovendien moet de samenwerking verbeterd worden met maatschappelijke organisaties die zich inzetten voor ouderen. “Het helpt als er in het gemeentehuis, wijk- of buurtcentrum of bibliotheek een loket is waar ouderen terecht kunnen”, aldus de ombudsman.