‘Een tastbare herinnering die troost geeft’

Daphne Kleine (35) maakt foto’s op uitvaarten en geeft zo nabestaanden een tastbare herinnering van het afscheid. Zelf verloor zij drie jaar geleden haar man, waardoor ze weet hoe waardevol deze beelden kunnen zijn. “Ze dragen bij aan het rouwproces.”

Oogcontact tussen twee mensen. Een kleine glimlach. Het vasthouden van een hand. De armen om elkaar heen. Het zijn intieme momenten, subtiele emoties, uitingen van liefde die afscheidsfotograaf Daphne Kleine vastlegt tijdens een uitvaart. “Nabestaanden zien die bijzondere momenten niet altijd. Ze worden op zo’n dag in beslag genomen door hun verdriet, het afscheid nemen. Toch kunnen foto’s veel troost bieden”, legt Daphne uit.

Een warmgevoel
 Ze weet als geen ander hoe waardevol de beelden kunnen zijn. Drie jaar geleden verloor ze zélf haar man, de vader van haar twee zonen. “Een vriendin bood toen aan om tijdens de uitvaart foto’s te maken. Daar stemde ik mee in, hoewel ik er op dat moment het nut niet zo van inzag. Pas twee jaar later bekeek ik de foto’s nog eens. Ze bezorgden me een warm gevoel. Het was zo fi jn om alles terug te zien. Ik zag kleine gebeurtenissen die me destijds helemaal niet waren opgevallen, maar die ik ontzettend mooi en liefdevol vond. Zo was er een foto van mijn jongste zoon, die probeerde te horen of het hart van zijn vader nog klopte. Hij nam op zijn eigen manier afscheid. Dat was mij die dag ontgaan. Ik kon aan de hand van de beelden mijn jongens nog eens laten zien hoe de dag verliep, wat er gebeurde. Ze waren er natuurlijk ook bij, maar op deze manier werd het een tastbare herinnering voor hen. Bij nader inzien was het een goed idee van mijn vriendin om foto’s te maken. Ze droegen bij aan mijn rouwproces. Het bracht mij zo veel troost dat ik dit ook voor anderen wilde gaan doen.” Daphne werkte al jaren als fotograaf voor het Hunebedcentrum in Borger, maar besloot voor zichzelf te beginnen als zelfstandig afscheidsfotograaf onder de naam D.A.F. (Daadwerkelijk Anders Fotografi e). “Fotograferen is mijn passie en ik weet hoe het is om een dierbare te verliezen. Daarom had ik het idee dat de specialisatie ‘afscheidsfotografi e’ goed bij mij zou passen. Wel heb ik eerst de opleiding ‘Bekwaam Afscheidsfotograaf’ gevolgd. Mijn eigen ervaring met rouw is niet genoeg om dit vak op een goede manier uit te oefenen. Tijdens de opleiding leer je meer over het rouwproces, hoe je ervoor zorgt dat emoties niet te veel binnenkomen zodat je afstand kunt bewaren, maar bijvoorbeeld ook hoe je je als fotograaf onzicht baar maakt. Je moet ervoor zorgen dat je niet in de weg loopt en de mensen geen last van je hebben, maar dat je tegelijker tijd mooi sfeerbeeld weet te vangen.”

Goed afsprakenvooral
Inmiddels heeft Daphne drie uitvaarten gefotografeerd. “Ik heb altijd eerst een gesprek met de familie waarin ik bespreek wat hun wensen zijn. Wel of geen foto’s van de condoleance, de kist open of juist dicht, kleur of zwart-witfoto’s. De praktische zaken, zoals het draaiboek, bespreek ik met de uitvaartbegeleider, want de familie heeft al genoeg aan het hoofd. Ook de muziek wil ik weten. Het zou net een nummer kunnen zijn dat me emotioneel maakt. Dan is het goed als ik dit van tevoren weet en me daarop in kan stellen. De eerste uitvaart die ik fotografeerde, was meteen heel heftig en verdrietig. Het ging om een overleden baby van elf maanden. Het kindje was nog zo klein en had een heel leven voor zich…” Door haar eigen ervaring met het verlies van haar man heeft Daphne een goed gevoel ontwikkeld voor wat ze moet fotograferen. Ze observeert veel om de dierbare en belangrijke momenten te pakken. “Ik weet dat je de sfeer, de liefde en warmte van de uitvaart onthoudt. Het geeft troost als je die later op foto’s terugziet en opnieuw ervaart. Bij mensen die gelovig zijn, leg ik meer nadruk op religieuze rituelen tijdens de uitvaart. Als de afscheidsdienst bijvoorbeeld in de katholieke kerk plaatsvindt, waar iemand elke zondag heen ging, dan maak ik extra foto’s van het interieur. Zo vang je een stukje van de persoon in de beelden.”

Doorcorona nog belangrijker
De dankbaarheid is groot als Daphne na de uitvaart de foto’s digitaal of in een fraai fotoalbum thuis komt bezorgen. “Mensen zijn er zo blij mee. Ik sta er versteld van hoeveel impact de beelden hebben. Door corona zijn ze nog belangrijker geworden, omdat er bij de uitvaart nog maar een beperkt aantal mensen aanwezig kan zijn.” Naast uitvaarten legt Daphne ook andere vormen van afscheid vast, bijvoorbeeld van naasten die nog maar weinig tijd kunnen doorbrengen met een ongeneeslijk ziek familielid. “Het gaat dan om liefdevolle herinneringen, rituelen binnen een gezin, zoals een vaste spelletjesavond of een wandeling op zondag. Mijn man was ook ongeneeslijk ziek. Ik weet hoe belangrijk gezamenlijke herinneringen zijn en hoe fi jn het is om die nog eens terug te zien.”

Mooi enbetekenisvol
Door haar werk als afscheidsfotograaf krijgt Daphne meer met rouw en verlies te maken dan voorheen, maar het heeft het verdriet om haar man niet versterkt: “Ik kan het juist beter omarmen. Het voelt steeds minder als verlies, maar als iets waar ik wat moois uithaal. Dit werk geeft me kracht. Het is zo mooi en betekenisvol om nabestaanden een tastbare herinnering te geven die troost biedt.”