In huidige, milde winters is ieder Hellmann-punt mooi meegenomen. Is dit een spaarpunten-actie van een Duitse supermarkt? Nee, het gaat om het koudegetal dat aangeeft hoe mild of koud een winterseizoen is. Weerspecialist Jordi Bloem legt uit.
Duitse meteoroloog en klimatoloog Gustav Hellmann (3 juli 1854 – 21 februari 1939) bedacht het koudegetal. Het is de som van alle etmaalgemiddelde temperaturen onder het vriespunt in het winterseizoen november t/m maart. Het minteken wordt weggelaten. Een etmaal met gemiddeld -1ºC draagt dus 1 punt bij aan het Hellmann-getal.
Koude, zeer koude en strenge winters hadden de grootste koudegetallen: boven de 100, gemeten in De Bilt. Zeer koud was een winter met meer dan 160 Hellmann-punten, een streng winterseizoen scoorde meer dan 300 Hellmann-punten. De laatste keer met zo’n monsterscore was in het winterseizoen 1962-1963 met 337 punten. Een koudegetal boven de 100 was voor het laatst in de Elfstedenwinter van 1996-1997: bijna 132 punten. Dergelijke winters zijn in het opgewarmde klimaat onhaalbaar geworden.
Voor winterkou-liefhebbers, zoals ik, is dit een teloorgang van onze winters. Tegenwoordig telt ieder Hellmann-punt. Tussen 18 en 21 januari was het eindelijk zover. De etmaalgemiddelden waren onder 0ºC. Er werden 3 Hellmann-punten binnengeharkt. Hiermee is de winter nu al ‘kouder’ dan het winterseizoen 2019-2020 die slechts 0,1 punt scoorde, maar milder dan de winter van 2023-2024 die 16 punten behaalde. De ‘zieligste’ winter was die van 2013-2014 met zelfs nul Hellmann-punten.
Een winterseizoen is zacht met koudegetal minder dan 40, een zeer zachte winter scoort minder dan 20 en een buitengewoon zachte winter minder dan 10. Sinds 2014 hebben alle winterseizoenen minder dan 40 Hellmann-punten. De winter van 2024-2025 vormt geen uitzondering. De tussenstand is dus koudegetal 3. Misschien wordt dit de eerstkomende weken iets opgekrikt.
Meer tips, weetjes, interviews en programma-informatie leest u in MAX Magazine. Bent u nog geen abonnee? U kunt zich hier bij ons aansluiten.
Jordi Bloem is media-meteoroloog. Hij werkte 22 jaar bij MeteoGroup, voorheen Meteo Consult, in Wageningen en maakte weerberichten voor (regionale) televisie, radio en online. Sinds 2022 is hij freelancer voor o.a. Omroep West en verzorgt samen met Grieta Spannenburg de weerpagina van MAX Magazine.
