Als het over nattigheid gaat, willen we als meteorologen graag aangeven hoeveel er gevallen is. Maar hoeveel regen is eigenlijk 5 millimeter?
Eind oktober trok orkaan Melissa over Jamaica, Haïti en de Dominicaanse Republiek. Het was een orkaan van de zwaarste categorie met doorstaande winden van zo’n 250 kilometer per uur. Dat is beestachtig. De verwachte regensommen logen er ook niet om. In een paar dagen tijd bestond het risico op lokaal 1000 millimeter. Dit getal staat gelijk aan 100 centimeter, dus 1 meter. Kortom, het gaat dan om een verwachte totale waterkolom die 1 meter hoogte bereikt. Dat geeft al een veel duidelijker beeld. Als extraatje geef ik mee dat in Nederland over een jaar gemiddeld 85 centimeter valt (=850 millimeter). Met deze achtergrondkennis wordt steeds duidelijker wat de impact kan zijn van die 1000 millimeter regenwater. In berggebieden komt daar nog bij dat het water van hogere delen zich ook grotendeels weer beneden in het dal verzamelt, door kolkende waterstromen en rivieren.
Terug naar ons land en onze regenhoeveelheden. In de maand oktober viel er in De Bilt 166 millimeter regen. Dit getal vertelt dat op de plek van de regenmeter de totale neerslagsom 166 millimeter was, oftewel 16,6 centimeter. Dat betekent een 16,6 centimeter dik regenlaagje per vierkante meter. Als je dan een rekensommetje maakt, van lengtemaat naar inhoudsmaat, dan kom je op 166 liter per vierkante meter. Ook hier valt weer een voorstelling van te maken. Denk aan 166 literflessen gevuld met regenwater per vierkante meter. Dat is best veel! Of nog een mogelijkheid. Een gemiddelde emmer bevat 10 liter water. Dat zijn dus ruim 16 emmers per vierkante meter.
In Spanje maken ze de vertaalslag naar liters al voor het publiek. Zij melden nooit millimeters regen, maar hebben het altijd over liters. Dat maakt het naar mijn idee toch gelijk wat inzichtelijker.
Neerslag toont zich in vele vormen. Het kan meerdere uren achtereen regenen, er kunnen felle buien passeren, maar er zijn ook kleine kortdurende buien mogelijk. En dan hebben we ook nog de hoeveelheid regen die per uur uit zo’n neerslagzone naar beneden komt. Om daar taal voor te maken zijn er grenswaarden aan gegeven. Komt er tijdens een bui meer dan 25 millimeter in een uur naar beneden, spreken we van een hoosbui of wolkbreuk. Als er op een dag op een van de officiële weerstations 50 millimeter of meer is gevallen, spreken we van zware regen. Bij motregen gaat het om kleine druppeltjes en valt er in een uur minder dan 1 mm.
Het is echt leuk om zelf een regenmeter te hebben. Een goedkope is al bij elke bouwmarkt of tuinwinkel aan te schaffen, gewoon een koker op een paaltje.
Het is echt leuk om zelf een regenmeter te hebben. Een goedkope is al bij elke bouwmarkt of tuinwinkel aan te schaffen, gewoon een koker op een paaltje. Dan kunt u gelijk een leuk sommetje maken als er op een dag 15 millimeter is gevallen. Vermenigvuldig het aantal millimeters met de oppervlakte van tuin of balkon. Stel, uw tuin is 25 vierkante meter. Bij 15 millimeter is er dus 375 (15 keer 25) liter water gevallen. Let op: uw regenmeter niet onder een boom plaatsen, deze dient vrij te staan.
Meer tips, weetjes, interviews en programma-informatie leest u in MAX Magazine. Bent u nog geen abonnee? U kunt zich hier bij ons aansluiten.
Grieta Spannenburg is milieukundige en meteoroloog. Ze is onder andere bezig met de combinatie weer en natuur en schrijft veel, vaak en graag. Voor een aantal regionale radiozenders verzorgt Grieta de weersverwachtingen, waaronder Radio M Utrecht. Afwisselend met Jordi Bloem maakt ze de wekelijkse weerpagina in MAX Magazine.
