De Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie vormen samen het UNESCO Werelderfgoed ‘de Hollandse Waterlinies’. In totaal 200 kilometer lang met 96 forten, 6 vestingen en 2 kastelen. Veel van die monumenten hebben een publieksfunctie gekregen; als restaurant, museum, feestlocatie of zelfs welnesscentrum met sauna en logeergelegenheid. Het is verrassend leuk en leerzaam om militair erfgoed eens te bezoeken.
Nog niet zo lang geleden was veel van dit militair erfgoed voor publiek niet toegankelijk. Dat is wel veranderd, zeker nu de Stelling en Waterlinie samenwerken en zich als partners presenteren. Ook Stichting Forten Nederland zet zich al jaren in om verdedigingserfgoed op de kaart te zetten. Onder meer met een prachtige informatieve website forten.nl en met het jaarlijkse Fort & Vesting Magazine dat vol staat met inspirerende verhalen en suggesties voor een dagje uit. Het magazine (en andere uitgaven) kun je opvragen. Tegen vergoeding van verzend- en administratiekosten wordt het per post opgestuurd. Zie forten.nl onder het menu magazines.
Er zijn vele fiets-, wandel- en vaarroutes. Het hele jaar door worden lezingen en rondleidingen georganiseerd. Er kan worden gepicknickt en zelfs zeiltochtjes behoren tot de mogelijkheden. Een agenda op de website biedt een overzicht van al die publieksactiviteiten.
Stap eens aan boord bij Riveer Gorinchem voor een onvergetelijke tocht over het water door de Vestingdriehoek. De muzikale verhalenvertellers van StoryTrail nemen je mee over de machtige rivier, de levensader van Gorinchem, die ook de Vestingdriehoek verbindt. Hugo de Groot zelf vertelt hoe hij zijn reis naar Loevestein heeft beleefd en veldmaarschalk Wirtz beveelt de Dalemsluis te openen om het land onder water te zetten.
Nederland telt maar liefst 159 vestingsteden. Tussen de 15e en 18e eeuw werden deze historische woonplaatsen versterkt met imposante muren, wallen en bastions om zo de inwoners te beschermen tegen vijandelijke aanvallen. Wat vestingsteden zo bijzonder maakt, is hun strategische ligging. Ze werden gebouwd om belangrijke grensgebieden en knooppunten van land- en waterwegen te beschermen.
Sommige vestingsteden zijn nog volledig intact, terwijl andere hard werken om hun oude glorie te herstellen door steeds meer hun historische wallen, poorten en gebouwen te restaureren, waardoor de rijke geschiedenis weer tot leven komt. Van Bourtange tot Maastricht; ontdek de charme van Nederlandse vestingsteden! Wandel over oude stadswallen, bewonder schilderachtige straatjes, vaar door de vestinggracht, bezoek een museum en geniet van gezellige terrasjes. Elke stad ademt historie én sfeer. Perfect voor een dagje uit of weekendje weg. Op de website vestingen.nl worden ze allemaal apart beschreven.
Van 6 t/m 14 september is er het Forten- en Vestingfestival! Verspreid over het hele land kun je forten, vestingen, bunkers en waterlinies ontdekken met spannende rondleidingen, muziek, theatervoorstellingen, avontuurlijke gezinsactiviteiten en de lekkerste fortterrassen. Op 13 en 14 september, tijdens het Open Monumentenweekend, zijn veel verdedigingswerken gratis opengesteld voor publiek. Bekijk het programma op de website fortenfestival.nl.
Het UNESCO Werelderfgoed Hollandse Waterlinies loopt van Muiden tot aan de Biesbosch. Bij de forten van de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinies in Noord-Holland en Utrecht, de vestingsteden Muiden en Weesp en bij een groot aantal sluizen en dijken vertellen infoborden meer over de geschiedenis van de linies.
De provincies Noord-Holland, Utrecht, Gelderland en Noord-Brabant zijn samen bestuurlijk verantwoordelijk voor de coördinatie van de bescherming van dit werelderfgoed. Vaak zijn het bevlogen vrijwilligers die worden ingezet bij de instandhouding en promotie van de historische verdedigingswerken. Lees meer op de website hollandsewaterlinies.nl.
Laat je verrassen door het vesting-erfgoed. Voor een fascinerende reis door de tijd hoef je niet naar het buitenland want, de rijke historie ligt om de hoek. Ga naar een stelling, kasteel, linie of vestingstad en ontdek hoe deze bijzondere plekken Nederland eeuwenlang hebben beschermd!
Léon Klein Schiphorst schreef als dagbladjournalist onder meer over toeristische bestemmingen in binnen- en buitenland. Hij heeft een brede belangstelling voor zowel theater, beeldende kunst als levende natuur. Voor MAX Magazine richt Léon zich op actuele onderwerpen in eigen land, vooral bedoeld voor actieve senioren.
