Dokter Ted kreeg de volgende vraag binnen. ‘Kortgeleden las ik dat een jonge deelnemer tijdens een marathon was overleden door een hitteberoerte. Verdrietig. Twee weken later, tijdens de eerste twee zomerse dagen van 2025, trof ik mijn 86-jarige moeder met een rood hoofd aan in haar stoel. Ze voelde zich helemaal niet lekker, duizelig, misselijk, hoofdpijn. Wat is een hitteberoerte?’
Hoewel het nog geen zomer is, worden we al wel geconfronteerd met soms uitzonderlijk hoge temperaturen voor de tijd van het jaar, zoals 27 graden op 1 mei. Van verschillende mensen hoorde ik dat zij het toen erg warm hadden, en dat soms gecombineerd met hooikoorts. Geen pretje.
Heftige inspanning, zoals een marathon lopen, kan dan te veel zijn. Zelfs voor een jonge loper. De jongeman van 25 jaar overleed half april, tijdens een loop in Rijssen, aan de gevolgen van een hitteberoerte. Mogelijk dat ook andere gezondheidsfactoren een rol speelden, waardoor zijn toestand volledig ontspoorde. Opvallend is het wel: een ernstige hitteziekte tijdens het voorjaar. Dat zegt veel over de invloed van het veranderende klimaat op ‘onze’ gezondheid. De hete zomers nopen tot bezorgdheid over de warmteproblemen die veel ouderen doormaken, zowel thuiswonend als in een zorg- of verpleegcentrum.
Hoofdpijn, misselijkheid en duizeligheid, zelfs een neiging tot flauwvallen, wijzen op ernstige oververhitting en uitdroging. Andere symptomen van een aanstormende hitteberoerte bij senioren kunnen een rode, warme en droge huid zijn. Evenals een lichaamstemperatuur boven 40 graden Celsius in combinatie met neurologische verschijnselen, zoals onrust, verwardheid en bewustzijnsverlaging. Twijfel dus geen moment met het inschakelen van medische hulp wanneer u bij iemand bent die één of meer van dergelijke symptomen heeft. Iemand kan het zó warm krijgen dat orgaanfalen optreedt, soms zelfs met fataal gevolg. Hoge temperaturen kunnen ook andere problemen geven, zoals zwelling door de warmte (warmteoedeem), hittekrampen en uitputting. Hitte kan dus zeer schadelijk zijn voor de gezondheid en kan zelfs het leven in gevaar brengen. En dat al in het voorjaar…
Ik herinner me nog dat mijn ouders vijftig jaar getrouwd waren, eind april 1991 en dat het 10 graden vroor. Enkele dagen eerder liep ik nog de marathon van Boston (VS). Toch nog een tijd van 2:44:59, bij ijzige kou. En zie nu? Organisatoren van dergelijke evenementen moeten rekening houden met oververhitting van hun lopers. Zo zijn er voldoende drank- en eerstehulpposten langs de route. Maar dat kunt u zelf ook: voldoende drinken, een koele omgeving opzoeken en geen inspanning plegen.
Dit en meer leest u in MAX Magazine 21. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Ted van Essen was huisarts in Amersfoort tot 2016. Momenteel is hij geregistreerd als arts. Bovendien is hij griepexpert en voorzitter van de Nederlandse Immunisatie Stichting. In een vaste rubriek in MAX Magazine reageert Dokter Ted van Essen op medische vragen van lezers.
