Zo maakt u een medische wilsverklaring

Wilsverklaringen om je medische toekomst vast te leggen zijn er in soorten en maten. We zetten de voor- en nadelen van de verschillende mogelijkheden op een rijtje.

Als bewindvoerder en levensexecuteur weet Dorina van Beek (foto) uit de praktijk wat het betekent als mensen overvallen worden door een ongeluk of ziekte, zonder dat ze geregeld hebben tot hoever een behandeling zou mogen gaan. Met eigen ogen heeft ze gezien hoe slachtoff ers als een kasplantje verder leefden, terwijl ze dat misschien helemaal niet gewild zouden hebben. Van Beek hamert erop dat mensen een wilsverklaring maken, niet alleen ouderen, maar juist ook jongere generaties. Ze heeft de website voor-morgen.nl opgezet, waar de wilsverklaring geschreven en opgeslagen kan worden. Al doende krijgen mensen hulp bij het schrijven ervan. De wilsverklaringen worden versleuteld opgeslagen en zijn met een unieke code op te vragen.

Niet ongewenst doorbehandelen
De vraag is of ouderen die niet handig zijn op de computer of een beetje aan de veiligheid twijfelen, daar veel mee geholpen zijn. Van Beek beaamt dat. “Het is zeker een lastig te overtuigen groep, maar ik wil benadrukken dat een wilsverklaring niet iets is voor alleen ouderen. Ook jongeren kan wat gebeuren. Voor hen zal een digitale mogelijkheid juist een uitkomst zijn.” Volgens haar komt het zeer geregeld voor dat naasten zonder enig idee van de wensen over het lot van hun dierbaren moeten beslissen. “Dat leidt soms tot ongewenste (door)behandeling of niet gewenste zorg in een verpleegtehuis. Een heldere wilsverklaring kan dat voorkomen.”

‘Eerst met arts bespreken’
Winny Toersen, adviseur patiëntenbelang van de Patiëntenfederatie Nederland, reageert wat terughoudend over deze digitale optie. Ze hecht er sterk aan dat mensen hun wensen eerst met hun arts bespreken en vervolgens hun verklaring in het patiëntendossier laten opnemen. Maar slechts de helft van de mensen doet dat. “Ik zie het echt niet gebeuren dat een arts de ‘unieke code’ gaat intoetsen om de wilsverklaring te gaan downloaden. Ik heb toch een beetje het gevoel dat dit systeem in de praktijk niet goed gaat werken.”

‘Als je ‘t doet, doe ‘t goed’
Volgens onderzoek van de Patiëntenfederatie heeft één op de acht mensen op de één of andere manier een wilsverklaring gemaakt. Toersen: “Van ons hoeft niet iedereen dat te doen. Daar is iedereen vrij in. Maar áls je het wilt, willen we graag stimuleren dat het ook goed gebeurt. We doen er onderzoek naar en op onze website geven we veel informatie hoe je dat het beste kunt aanpakken.” Van de mensen die een wilsverklaring hebben gemaakt, deed 37 procent dat met een zelfopgestelde brief; 32 procent stapte naar de notaris voor een levenstestament. Ongeveer de helft van de mensen sprak er niet over met een arts. De federatie publiceerde hierover het e-book ‘Patiëntenrechten’ (zie patientenfederatie.nl).