‘Onrust rond overdracht presidentschap blijft’

Na de gewelddadige bezetting van het Capitool in Washington vorige week is het de vraag hoe de nieuwe Amerikaanse president Joe Biden het land weer in het gareel krijgt. Ook is het nog onduidelijk wat Donald Trump in de toekomst gaat doen, zegt Amerika-correspondent Michiel Vos.

Honderden demonstranten bestormden vorige week het Capitool, waar het Congres debatteerde over de uitslag van de presidentsverkiezingen. Trump had zijn aanhangers eerder opgeroepen die dag te demonstreren tegen de ‘frauduleuze’ uitslag. Door de gewelddadige bestorming moest de telling worden gestaakt, maar uiteindelijk bevestigde het Congres alsnog dat Joe Biden vanaf 20 januari de nieuwe president van de Verenigde Staten is.

ANGSTIGE MOMENTEN
Bij de bestorming vielen vier doden en werden 52 arrestaties verricht. Trump beloofde een dag later dat de machtsoverdracht ordelijk gaat verlopen. Hij weigert wel nog altijd de verkiezingsuitslag te erkennen. Inmiddels blijft het onrustig in de Verenigde Staten. Amerikacorrespondent Michiel Vos volgt de situatie op de voet. Hij woont al jaren in New York en is getrouwd met Alexandra Pelosi, dochter van Nancy Pelosi, die als voorzitter van het Huis van Afgevaardigden Amerika’s machtigste vrouw is. Terwijl Vos zelf verslag deed van de bestorming, waren zijn vrouw en kind binnen in het gebouw. Dat waren angstige momenten. Ze konden gelukkig snel in veiligheid worden gebracht. Eén man wist zelfs de kamer van Nancy Pelosi binnen te dringen. Op internet zijn foto’s te zien van hem, zittend aan haar bureau. Later bleek hij aan haar gerichte post te hebben meegenomen.

HOPELOOS OUDERWETS
Vos voorziet dat de onrust nog een tijd gaat aanhouden. “Het is als het Romeinse Rijk vlak voor de instorting. Biden is een man uit het midden, hij bedoelt het goed en heeft het hart op de juiste plek. Tegelijkertijd is hij ook hopeloos ouderwets. Ongetwijfeld gaat hij proberen de rust te laten weerkeren en op zijn ‘Wim Koks’ de boel bij elkaar te houden. Maar hij moet rekening houden met de 74 miljoen mensen die op Trump hebben gestemd. Dat zijn mensen die tot in de hoogste regionen, tot aan de Senaat toe, steunen wat Trump allemaal doet.”

OP RAMKOERS
Volgens Vos is Amerika op politiek-cultureel niveau ‘gespleten’, waarbij we de rol van de media niet moeten onderschatten. “Die schetsen allemaal hun eigen werkelijkheid. Dat kennen we in Nederland niet. Hier kijken we naar het ‘NOS Journaal’ of het ‘RTL Nieuws’. Die gespletenheid gaat er voorlopig niet uit.” Vos verwacht ook dat de Trump-aanhangers nog wel even blijven. “Die mensen zijn boos en zeggen – deels terecht – dat Amerika van ze is afgepakt. De kloof tussen rijk en arm is natuurlijk enorm in Amerika. Ze zien hoe goed anderen het hebben en dat leidt tot verbittering en de enige weg is dan: burn the place down. Nou, dat hebben we gezien. Trump is de grote aanjager, want die kent geen gêne, heeft niets te verliezen en veracht het politieke systeem. Hij heeft helemaal niets met besturen van het land. Je hebt hem al twee of drie maanden niet meer gehoord over de pandemie. Hij zou het daar elke dag over moeten hebben als bestuurder, maar het is allemaal te saai voor hem. Hij wil liever vechten. Hij praat rechtstreeks met zijn achterban en gaat er met gestrekt been in. Dat spreekt veel mensen aan.”

GOLFEN IN SCHOTLAND
Vos zegt geen idee te hebben waar de toekomst van Trump ligt. “Het is al onvoorspelbaar wat hij in het komende uur gaat doen, laat staan de komende zes tot twaalf maanden. Het zou kunnen dat hij een beetje naar de achtergrond verdwijnt, gaat golfen in Schotland of onder een palmboom gaat zitten in zijn privéclub in Florida. Of het zou kunnen dat de Republikeinse partij toch aan hem verslaafd blijft, dat hij in het nieuws blijft en de media hem steeds blijven opzoeken om te horen wat hij van zaken vindt. Er wordt ook wel gezegd dat hij weer mee kan gaan doen aan de presidentsverkiezingen van 2024, maar dat is moeilijker dan je denkt. Want 2024 is nog ver weg. Omdat Amerika zo ongestructureerd is, is het lastig te voorspellen.”